Enitaem we wan gavman i wantem implementem wan polisi blong yusum ol defdefren lanwis insaed long skul, fulap man bae oli talem se bae i sas tumas. Hem i tru se kost hem i wan impoten eria blong yumi tingbaot. Mo tu, ol pablik oli gat raet blong kwestinim gavman blong olgeta taem oli luk se gavman i stap jenisim tumas samting long sistem blong olgeta. Be olsem mi talem finis, tingting ia i no niu, mo naoia ol dona oli stap sapotem polisi finis mekem se i gat ol risos oli stap. Mi no stap insaed long tim we oli stap implementem polisi ia, mekem se mi no save givim ol stret kost blong wanwan pat blong wok ia. Be folem ol risej we mi ridim blong ol narafala kaontri, speseli long Cost-benefits of Multilingual Education: Economics of effective language models mo Cost implications of the provision of mother-tongue and strong bilingual models of education in Africa blong linguist Kathleen Heugh (lukluk long japta 6), mo Using language economics and education economics in language education policy blong ikonomist François Grin, bae mi save toktok smol long saed blong ikonomik blong polisi ia. Blong talemaot stret budget blong wan niufala polisi hem i sud stretfowad nomo. Long andastaning blong mi, budget i stap, mo ol dona oli stap biaen long polisi ia. Bae oli nidim mane blong mekem ol niufala buk blong yus insaed long klasrum, mo blong trenem ol tija long saed blong yusum ol venakyula o Bislama blong tij. So ... sapos yumi satisfae wetem edyukesen sistem we i stap naoia, then yes bae hem i moa jip blong yumi lego i stap nomo. Be i gat tufala problem wetem tingting ia: Fas problem hem i se fulap man oli talem finis se level blong literasi mo kwaliti blong edyukesen i nogud, so yumi no save satisfae wetem wanem we i stap naoia. Seken problem hem i se yumi no mas lukluk long ol kost nomo. Blong andastanem ol kost ia bae yumi mas lukluk long ol samting we yumi save karembak long ol investment blong yumi. Sapos yumi luk se bae yumi save karembak fulap gudfala samting aot long investment blong yumi, hem i wan gudfala investment. Bae yumi mas lukluk long saed blong:
Mi tekem tufala toktok ia i kamaot long atikol blong Kathleen Heugh: Yumi save se sistem we i stap naoia hem i stap westem mane mo i no save givim ‘kwaliti edyukesen’. Yumi no save komperem wetem sistem we i bin stap long taem bifo from long taem ia fulap man oli no bin skul, so sistem ia hem i bin smol nomo. Be yu mi save komperem wetem ol narafala sistem blong edyukesen we oli stap naoia long Pasifik mo long wol. Yumi save luk se hamas pikinini oli stap dropaot o ripitim ol klas; hamas oli no save rid mo raet taem oli kasem en blong yia 4 o yia 6; hamas oli no save ansarem gud ol kwestin blong ol tija taem oli kasem sekondari; hamas ni-Vanuatu long USP oli flop ... ... sapos yumi ademap ol kost blong ol samting ia, bae yumi luk se yumi stap investem bigfala mane long ol skul we oli no stap givimbak ol gudfala risal. Mo tu yumi mas tingbaot se Vanuatu i gat tufala lanwis blong edyukesen finis – Franis mo Inglis. Sapos yumi gat tingting se wanwan lanwis hem i mekem se kost blong edyukesen i go antap, from wanem yumi oraet wetem tufala lanwis ia?! Long saed blong ol kost blong niufala polisi ia, bae yumi save lukluk long ol risos we bae yumi nidim:
Long saed blong benefit blong edyukesen, yumi save lukluk long ol janis blong kipim ol pikinini oli stap long skul, mo blong mek sua se oli lanem gud taem oli stap sidaon long klasrum:
Mi biliv se sistem we i stap naoia i stap westem mane. Mi no save talem se niufala sistem bae hem i save jenisim hem o nogat, be mi save talem nomo se i gat wan bigfala nid blong invest long edyukesen long Vanuatu. Taem we ol dona oli stap sapotem polisi ia, mo oli redi blong pem ol kost blong implementesen ia, hem i minim se investmen ia bae i save gohed gud. Blong kasembak ol gudfala risal blong investmen ia, hem i dipen long sapot we Ministri, ol trena blong ol tija, ol tija, ol peren mo ol komyuniti oli wantem givim.
0 Comments
Leave a Reply. |
AuthorWrite something about yourself. No need to be fancy, just an overview. Archives
March 2019
Categories |